مصرف قرص چاقی در دوران بارداری و شیردهی مجاز است؟

افزایش وزن در دوران بارداری و شیردهی یکی از نگرانی‌های رایج بسیاری از زنان می‌باشد. در صورتی که قسمتی از این افزایش وزن طبیعی و جهت سلامت مادر و جنین لازم و ضروری است، بعضی از زنان ممکن است به علت ترس از تولد نوزاد کم وزن، زایمان زودرس و یا … به دنبال روش‌های میانبر از جمله مصرف قرص‌های چاقی باشند. این مقاله از سایت فرازطب به بررسی جامع مصرف قرص‌های چاقی در دوران حساس بارداری و شیردهی می‌پردازد و همچنین مضرات احتمالی، خطرات بالقوه و توصیه‌های پزشکی در این زمینه را برای شما عنوان می‌کند.

اهمیت مدیریت وزن در دوران بارداری و شیردهی

افزایش وزن سالم در دوران بارداری به منظور رشد و نمو صحیح جنین امری مهم و حیاتی است. وزن گیری ناکافی می‌تواند باعث تولد نوزاد کم وزن، زایمان زودرس و مشکلات سلامتی در آینده جهت کودک شود. از طرف دیگر، افزایش وزن بیش از اندازه نیز با عوارضی از جمله دیابت بارداری، پره اکلامپسی، فشار خون بالا، احتیاج به سزارین و افزایش خطر چاقی در کودک در آینده مرتبط می‌باشد. در دوران شیردهی نیز، نیازهای تغذیه ای مادر افزایش پیدا کرده تا انرژی ضروری به منظور تولید شیر تامین شود. مدیریت وزن در دوره بارداری حساس باید با توجه به حفظ سلامت مادر و تامین شیر کافی و مغذی جهت نوزاد انجام شود.

انواع و عملکرد قرص‌های چاقی

قرص‌های چاق کننده در بازار با اسامی و ترکیبات مختلفی مشاهده می‌شوند. این محصولات اغلب ادعا می‌کنند که با افزایش اشتها، افزایش توده عضلانی، بهبود جذب مواد مغذی یا کاهش متابولیسم، به افزایش وزن منجر می‌شوند. ترکیبات این قرص‌ها شامل موارد زیر است:

•         ویتامین‌ها و مواد معدنی: بعضی از قرص‌ها دارای دوزهای بالای ویتامین‌ها (به خصوص ویتامین‌های گروه B) و مواد معدنی هستند که ادعا می‌کنند با بهبود سوخت و ساز بدن به افزایش وزن کمک بسیار زیادی می‌کنند.
•         گیاهان دارویی: طیف گسترده ای از گیاهان دارویی از جمله شنبلیله، مریم گلی، جینسینگ و … در ترکیبات این قرص‌ها یافت می‌شوند که بعضی از آن‌ها ممکن است بر اشتها یا هضم غذا تأثیر زیادی بگذارند.
•         استروئیدهای آنابولیک: متاسفانه، بعضی از قرص‌های چاقی غیرمجاز و تقلبی ممکن است دارای استروئیدهای آنابولیک باشند. این ترکیبات هورمونی به شدت خطرناک بوده و مصرف آن‌ها بدون تجویز پزشک متخصص می‌تواند عوارض جانبی جدی و جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
•         داروهای محرک اشتها: بعضی از داروهای تجویزی با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی می‌توانند منجر به افزایش اشتها شده، ولی مصرف آن‌ها بدون نظارت پزشکی و به عنوان قرص چاقی عمومی ممنوع می‌باشد.
•         سایر ترکیبات ناشناخته یا غیرمجاز: تعداد بسیار زیادی از قرص‌های چاقی که در بازار سیاه و یا بدون مجوز بهداشت عرضه می‌شوند، ممکن است دارای ترکیبات ناشناخته، آلاینده‌ها یا مواد غیرمجاز باشند که به شدت سلامت مصرف کننده را به خطر می‌اندازند.

چرا مصرف قرص‌ چاقی در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است؟

مصرف قرص‌ چاقی در دوران بارداری و شیردهی به علل متعدد پزشکی و اخلاقی به شدت ممنوع و خطرناک می‌باشد. در ادامه به تشریح این علل می‌پردازیم:

خطرات برای جنین و نوزاد

بسیاری از ترکیبات موجود در کپسول های چاقی، به ویژه آن‌هایی که به طور غیرمجاز و بدون نظارت ساخته می‌شوند، می‌توانند اثرات تراتوژنیک به همراه داشته باشند. این به معنای توانایی آن‌ها در تولید ناهنجاری‌های مادرزادی در جنین در حال رشد می‌باشد. اندام‌های جنین در سه ماهه اول بارداری در حال شکل گیری بوده و مواجهه با مواد مضر در این دوره حساس می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را وارد کند.

حتی اگر ترکیبات تراتوژن نباشند، ممکن است بر رشد طبیعی جنین شما تأثیر منفی بگذارند. این مورد می‌تواند به محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR)، کاهش وزن در زمان تولد و اختلال در تکامل سیستم‌های مختلف بدن جنین منجر شود. تعداد بسیار زیادی از داروها و ترکیبات شیمیایی می‌توانند از طریق خون مادر وارد شیر مادر شوند. استفاده از قرص‌های چاقی در دوران شیردهی می‌تواند به معنای انتقال این مواد به نوزاد از طریق شیر مادر باشد. سیستم‌های متابولیک و دفعی نوزاد هنوز نابالغ می‌باشند و نمی‌توانند این مواد را به صورت موثر پردازش کنند. این موضوع می‌تواند به مسمومیت، عوارض جانبی نامطلوب و آسیب به اندام‌های حیاتی نوزاد منجر شود.

به علت ملاحظات اخلاقی، انجام مطالعات کنترل شده بر روی زنان باردار و شیرده با مصرف قرص‌های چاقی امکان پذیر نمی‌باشد. در نتیجه، اطلاعات کافی و قابل اعتمادی در رابطه با ایمنی این محصولات در این گروه‌های حساس وجود ندارد.

خطرات برای مادر

همان گونه که پیش‌تر نیز ذکر شد، تعداد بسیار زیادی از قرص‌های چاقی دارای ترکیبات ناشناخته، دوزهای بالای ویتامین‌ها یا گیاهان دارویی با اثرات ناشناخته در دوران بارداری و شیردهی می‌باشند. این ترکیبات می‌توانند عوارض جانبی جدی از جمله مشکلات کبدی و کلیوی، اختلالات هورمونی، نارسایی قلبی، مشکلات گوارشی، واکنش‌های آلرژیک و حتی تشنج را در مادر به وجود آورند.

زنان باردار و شیرده ممکن است داروهای دیگری را جهت مدیریت بیماری‌های زمینه‌ ای یا عوارض بارداری مصرف نمایند. کپسول های چاقی می‌توانند با این داروها تداخل داشته و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد و یا عوارض جانبی ناخواسته به وجود آورند.

حتی اگر این قرص‌ها منجر به افزایش وزن شوند، این افزایش وزن ممکن است به طور غیر طبیعی و از طریق تجمع آب یا چربی ناسالم باشد، نه افزایش توده عضلانی و یا وزن گیری سالم. این موضوع می‌تواند منجر به عوارض مرتبط با چاقی ار چمله دیابت بارداری، فشار خون بالا و مشکلات مفصلی شود. مصرف خودسرانه این گونه قرص‌ها ممکن است علائم بعضی از بیماری‌های زمینه ای را پوشش دهد و تشخیص و درمان به موقع آن‌ها را به تاخیر بیاندازد. تکیه بر قرص‌های چاقی جهت افزایش وزن می‌تواند نشانه ای از تصویر بدنی ناسالم و یا مشکلات روانشناختی باشد که به مشاوره و حمایت نیاز دارند.

راهکارهای سالم و ایمن برای مدیریت وزن در دوران بارداری و شیردهی

به جای روی آوردن به قرص‌ چاق کننده، زنان باردار و شیرده باید بر راه حل‌های سالم و ایمن جهت مدیریت وزن خود تمرکز کنند که این راه حل‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

تغذیه سالم و متعادل

در دوران بارداری مصرف یک رژیم غذایی غنی و سرشار از میوه‌ها، غلات کامل، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی (از جمله مرغ، ماهی و حبوبات) و چربی‌های سالم (از جمله آووکادو، آجیل و روغن زیتون) جهت تامین نیازهای مادر و جنین لازم و ضروری است. افزایش تدریجی کالری دریافتی (به طور معمول 300-500 کالری اضافی در سه ماهه دوم و سوم) زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه پیشنهاد می‌شود.

در دوران شیردهی نیاز کالری مادر شیرده بیشتر از دوران بارداری می‌باشد (حدود 450-500 کالری اضافی در روز). تمرکز بر غذاهای مغذی و آبرسانی کافی (نوشیدن آب فراوان) به منظور تولید شیر کافی و باکیفیت حائز اهمیت است.

فعالیت بدنی منظم و ایمن

با تأیید پزشک، انجام فعالیت‌های بدنی با شدت متوسط از جمله پیاده روی، شنا، یوگای بارداری و تمرینات کششی می‌تواند به حفظ وزن سالم، بهبود خلق و خو و آمادگی جهت زایمان در دوران بارداری کمک زیادی کند. بعد از بهبودی کامل از زایمان و در دوران شیردهی با تایید پزشک، می‌توان به تدریج فعالیت بدنی را از سر گرفت.

مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه

بهترین رویکرد جهت مدیریت وزن در دوران بارداری و شیردهی، مشورت با دکتر متخصص زنان و زایمان و یا یک متخصص تغذیه مجرب است. آن‌ها می‌توانند با بررسی و ارزیابی وضعیت جسمانی شما، یک برنامه غذایی و ورزشی شخصی‌ سازی شده و ایمن را طراحی نمایند.

مدیریت استرس و خواب کافی

استرس و کمبود خواب می‌توانند بر هورمون‌های تنظیم کننده اشتها و متابولیسم تأثیر بسیار زیادی بگذارند. تکنیک‌های مدیریت استرس و اطمینان از خواب کافی به منظور حفظ سلامت عمومی و مدیریت وزن بسیار مفید و موثر هستند.

سخن آخر

مصرف کپسول های چاقی در دوران بارداری و شیردهی نه تنها پیشنهاد نمی‌شود، بلکه به علت خطرات جدی و جبران ناپذیری که برای سلامت مادر و جنین به دنبال دارد، به شدت ممنوع است. اولویت اصلی در این دوران حساس، سلامت و ایمنی مادر و جنین است. افزایش وزن در دوران بارداری یک فرآیند طبیعی و ضروری محسوب شده و باید تحت نظارت پزشک کنترل و مدیریت شود. جهت مدیریت وزن در دوران بارداری و شیردهی، باید بر راه حل‌های سالم و ایمن از جمله تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم و مشاوره با متخصصان پزشکی و تغذیه تمرکز داشته باشید. هرگز به دنبال روش‌های میانبر غیرمجاز و خطرناک نباشید، چرا که سلامت شما و فرزندتان ارزشمند ترین دارایی محسوب می‌شود.

در این مقاله از سایت فرازطب به بررسی مصرف قرص‌های چاقی در دوران بارداری و شیردهی پرداختیم. چنانچه در این زمینه سوالی دارید می‌توانید با کارشناسان سایت ما از طریق تماس با شماره‌های درج شده در سایت ارتباط برقرار نمایید.